Ondernemers zijn hier klanten voor de fiscus
Patrick Vergult hield in 1999 curaVer boven de doopvont, een in Zwitserland gevestigd bedrijf dat buitenlandse ondernemingen bijstaat in hun vestigingstraject in het Alpenland.
“Van 1991 runde ik mijn eigen softwarebedrijf in België. Sinds ik in de jaren 90 belast werd met enkele opdrachten hier in Zwitserland, ben ik steeds meer naar het land toegegroeid. Na een geschil met de Belgische fiscus, dat ik overigens gewonnen heb, besloot ik me hier definitief te vestigen. Vanuit deze ervaring groeide curaVer. Vandaag noemen we ons specialisten in het begeleiden van de buitenlandse bedrijven in Zwitserland.”
Welk belangrijk advies heeft deze kenner voor buitenlandse KMO’s die een potentieel in Zwitserland ontwaren?
“Je moet natuurlijk goed afbakenen wat precies de bedoelingen zijn. Je op de Zwitserse markt begeven met de bedoeling goederen of diensten aan de man te brengen, is een heel ander gegeven dan het overhevelen van je maatschappelijke zetel. Spreken we over het eerste, dan zijn er toch enkele culturele verschillen die niet miskend mogen worden. Het belangrijkste? Zwitsers zijn van nature vrij gesloten. Ze hebben een zeer indirecte stijl. Als iets slecht is, zullen ze dat nooit rechtstreeks zeggen. Te vaak denken Belgische of Nederlands ondernemers dat de vergelijking met Duitsland gemaakt moet worden. Onterecht. Je kan de verhouding Zwitsers-Duitsers een beetje vergelijken met die tussen Belgen en Nederlanders. Een erg groot pluspunt als we het over dit eerste scenario hebben is de indrukwekkende betalingsdiscipline. Betalingen verlopen heel correct, en persoonlijk had ik er nooit eerder problemen mee.” Er was echter dat tweede scenario, delocaliseren zeg maar. Je kan er niet omheen dat het ondernemingsklimaat hier erg aantrekkelijk is. En dan heb ik het niet enkel over de fiscale druk. Ook de relaties die je als bedrijf met de diverse overheidsdiensten onderhoudt zijn top. De belastingdiensten beschouwen je als een klant in de juiste bedoeling van het woord.”
Zwiterland biedt een op en top geschikt ondernemingsklimaat
Is de blik die u over de grenzen werpt op Zwitserland gericht? Het eerste wat in het oog springt zijn de vele opportuniteiten die het land biedt. Het oogt er aantrekkelijk, zeker voor KMO’s. Maar waar de mogelijkheden aanzienlijk zijn, kent het land ook zijn eigen complexiteit. We overlopen enkele wetenswaardigheden waar u als Belgische of Nederlandse KMO maar beter van op de hoogte bent als ambitie u naar het Alpenland drijft.
Zwitserland en de crisis
Anders dan in zowat de rest van Europa, boert de Zwitserse economie goed en heeft ze weinig geleden onder de financiële en economische crisissen de laatste decennia. Hooguit was sprake van enige groeivertraging, dit als gevolg van het feit dat de EU en de VS de belangrijkste handelspartners zijn. De Zwitserse overheid neemt steeds de gepaste maatregelen opdat de goede raamcondities voor ondernemingen behouden blijven. Zo stelde ze in 2011 een grens aan de maximale wisselkoerswaarde van de Zwitserse frank ten opzichte van de euro. Deze stond toen te hoog gewaardeerd, met nefaste gevolgen op het gebied van export. Andere maatregel was de invoering van de zogenaamde Kurzarbeit of tijdelijke werktijdverkorting, wat bedrijven toelaat flexibeler om te springen met arbeid. Daarnaast werden ook enkele incentives toegekend om de binnenlandse consumptie op peil te houden. Een duurzame energiemix en een sterke Zwitserse frank houden de inflatie laag in het Alpenland. Waterkrachtcentrales leveren bijna 60 procent van de beschikbare stroom. Verder voorzien 5 kerncentrales ongeveer een derde in de elektriciteitsbehoefte. Hierdoor wordt Zwitserland veel minder hard geraakt door stijgende olie- en aardgasprijzen dan andere landen.
Decentrailiteit
Zwitserland kent 26 kantons en vier taalgemeenschappen. Deze kantons beschikken over een hoge mate van autonomie, met eigen fiscaliteit en deels eigen wetgeving. Fundamentele verschillen zijn er onderling niet, wat wil zeggen dat Belgische of Nederlands ondernemers hier zich geen zorgen over moeten maken. In Duitstalig Zwitserland ligt het economisch zwaartepunt met een enorm sterke farma- en chemische industrie in Bazel, banken en verzekeringen in Zürich en ook nog een florerende sector van machinebouw en precisiematerieel. Franstalig Zwitserland oefent dan weer invloed uit met Genève als Europees hoofdkwartier van de VN en tweede belangrijk financieel centrum van het land. Beide taalgemeenschappen tellen veel hoogtechnologische clusterbedrijven, vooral rond Zürich en Lausanne, wat heuse groeipolen zijn. In het Italiaanssprekende deel is Lugano een niet onbelangrijk financieel centrum.
Geen lid van de EU
Zwitserland kan niet gezien worden als een verlengstuk van Duitsland of Frankrijk. Ondanks het feit dat al jaren bilaterale gesprekken lopen die in een aantal verdragen zijn uitgemond, maakt Zwitserland geen deel uit van de EU. Noch van de Europese Economische Ruimte overigens. Vergeet dus de invoerrechten niet. Is men actief in de voeding, dan moet ook rekening gehouden worden met strenge importregels. Je mag Zwitserland ook niet als één markt beschouwen. Zakendoen in Duitstalig Zwitserland is anders dan in Franstalig Zwitserland.
Culturele verschillen
In de meeste bedrijven heerst een schijnbaar open en transparante structuur, met heel wat werkgroepen en overlegorganen. Het is niet ongebruikelijk dat een directeur zijn productieafdeling regelmatig bezoekt, waarbij heel los en collegiaal met de medewerkers omgesprongen wordt. Maar in tegenstelling tot deze overlegcultuur wordt er bij conflicten niet direct gecommuniceerd. Men probeert ze uit de weg te gaan, eerder dan ze bij de wortel aan te pakken. Helemaal anders dus dan wat men in pakweg Nederland of de VS aantreft. Voor Zwitsers geldt het adagium dat spreken zilver en zwijgen goud is. En in het verlengde van het voorgaande: stakingen zijn in Zwitserland quasi onbestaande.
Zakelijk klimaat
De arbeidsmarkt wordt door een enorme flexibiliteit gekenmerkt. Zowel werkgevers en werknemers kunnen zich dat door de lage werkloosheid (doorheen de jaren tussen de 2,5% en 3%) permitteren. De zakenwereld blijft een bij uitstek mannenbastion. Dit vertaalt zich in een aanzienlijk loonverschil tussen mannen en vrouwen, net zoals het glazen plafond er een realiteit is. Niet onbelangrijk is dat locale connecties en integratie erg belangrijk zijn. Zwitsers zijn ook chauvinistisch, ook al wekt men vaak de indruk dat niet te zijn. Swiss made blijft ook voor Zwitsers zelf een keurmerk. Toch staat ‘de Zwitser’ open voor kwalitatieve en innovatieve producten. Zowel op het vlak van goederen als diensten zijn het echte trendsetters. De Zwitserse koopkracht is bij de hoogste ter wereld, en prijs speelt een minder belangrijke rol. In ruil staat men wel op een onberispelijke kwaliteit en dito dienstverlening.
DO’s
- Kom altijd op tijd en voorbereid naar meetings.
- Spreek uw gesprekspartner aan met zijn titel en achternaam.
- Focus op kwaliteit en meerwaarde, en niet op prijs.
DON’T
- Vermijd een theatrale houding, dat wordt niet op prijs gesteld.
- Stel geen persoonlijke vragen.
- Beschouw Zwitserland niet als één markt.
